6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Alt Çalışma Grubu Toplantısı Gerçekleştirildi

Toplantıda Kanunun Yetki Tespit Sürecine İlişkin Kanun Maddeleriyle İlgili Tarafların Görüş ve Önerileri Ele Alındı.

20.10.2023 tarihinde gerçekleştirilen Üçlü Danışma Kurulunda alınan karar doğrultusunda işçi ve işveren tarafları ile 12.03.2025 tarihinde Çalışma Genel Müdürlüğü toplantı salonunda “Yetki Tespiti” gündemiyle toplantı yapıldı.

Toplantıya, Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Emin Türker, Toplu İş Sözleşmesi Dairesi Başkanı Fahri Deniz, Hukuk Daire Başkanı Nazlı Nevin Ekinci, Çalışma İstatistikleri Daire Başkanı Mustafa Sezer Pehlivan ve İşçi ve İşveren Sendikaları Daire Başkanı Celal Çaycı’nın yanı sıra İşçi Konfederasyonlarını temsilen; TÜRK-İŞ Konfederasyonundan Ferhan Tuncel, Av. Elif Cansu İkiel, HAK-İŞ Konfederasyonundan Av. Hamdi Abdullah Koçoğlu, Av. Oğuz Aksoy, DİSK Konfederasyonundan Av. Mazlum Demir, Av. Ekin Sarıakalın, İşveren Konfederasyonlarını temsilen ise Av. Nagehan Akan katıldı.

Sendika üyeliği gündemi ile başlayan alt çalışma grubu toplantısının açılış konuşmasını Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Emin Türker gerçekleştirdi. Toplantıda 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 41. 42. 43. maddeleri tartışıldı.

“Yetki, Yetki Tespiti için Başvuru ve Yetki İtirazı” başlıklı 41. 42. 43. Maddeler hakkında;

DİSK temsilcileri tarafından, yetki tespitine bir itiraz olduğunda bu davaların çeşitli süreçlerden geçerek en az üç buçuk senede sonuçlandığını ifade ederek işyeri/işletme ayrımının ortadan kaldırılmasını ve %40 barajına sabitlenmesini teklif etmiştir. Sendikaların kaybettiği davaların çoğunun yargılamadan sonra bağlı iş yeri olarak hükmedilen işyerlerine ilişkin davalar olduğunu dile getirmiştir.

TÜRK-İŞ Temsilcisi; İşyeri/işletme barajı ayrımına gelindiğinde ise %50’lik işyeri barajının artık günümüz şartlarında fazla olduğunu ve bu iki barajın %40’a sabitlenmesi gerektiğini ancak bu durumun da öngörülemeyen sonuçlar doğurabileceğini, meselenin detaylı bir değerlendirilmesinin yapılması gerektiğini ifade etmiştir. Ayrıca işyeri/işletme barajı %40’a eşitlendiğinde 6356 sayılı Kanunda yer alan tanımlarda da değişiklik yapılması gerektiğini, söz konusu kanunda yer alan işyeri tanımının 4857 sayılı kanuna bağlı olduğunu, 6356 sayılı kanunda ayrıca bir işyeri tanımı yapılırsa bu tanımın oldukça geniş kapsamlı olacağını ifade etmiştir.

DİSK Temsilcisi; barajın %40’a eşitlenmesinin işçilerin lehine bir uygulama olduğunu ancak %50 ve %40 ayrımına gidilmesinin nedeninin işyerleri için yeknesak bir uygulama getirilmesi ve tüm işyerleri toplu iş sözleşmesinden yararlansın diye kümülatif olarak düzenlenmiş bir uygulama olduğunu, işletmeye dahil olan bir işyerinin daha sonradan farklı bir işyeri olarak belirtilmesinin işçilerin aleyhine olan bir sonuç doğurup doğurmayacağının değerlendirilmesi gerektiğini dile getirmiştir.

Toplu İş Sözleşmesi Dairesi Başkanı Fahri Deniz; iyi niyetli ve kötü niyetli işverenlerin olduğunu, problemlerin yargı yoluyla çözülebilir ihtisas mahkemelerinin oluşturulması ve artırılması gerektiğini, Bakanlıkta yargılama sürelerinin belli olduğunu ve kanunda sürelerin düzenlendiğini, Adalet Bakanlığı ile görüşmelerin sağlandığını, örneğin 4. İş Mahkemesi yerine 5. İş Mahkemesi de verilse sorunların çözüleceğini, yargılamanın uzun olmasının ve işçilerin mağduriyetinin ayrı bir sorun olduğunu, Bakanlık personellerinin de yaşadığı problemler olduğunu ve herkes için sürecin kısalmasının faydalı olacağını ifade etmiştir.

DİSK Temsilcisi;  41. maddenin 5 inci fıkrasına değinerek, Ocak ve Temmuz ayında istatistiğin yayınlanmasına ilişkin tarihin netleşmesi gerektiğini, örneğin “1 Ocak tarihindeki istatistik ele alınacak” şeklinde net zaman ifadesi kullanılması gerektiğini, ne zaman yayınlanacağının bir önemi olmadığını en azından 1 Ocak tarihindeki istatistikler kabul edilir denirse kafa karışıklığının kalmayacağını, 1 Ocak esas alınır denip 15’inde de yayımlanırsa sorun teşkil etmeyeceğini ifade etmiştir.

Genel Müdür Yardımcısı Emin Türker; Bakanlık olarak bu konuyu kendi aralarında tartıştıklarını ve olası bir elektrik kesintisi, bilgisayarın çalışmaması gibi bir durumda istatistiğin yayınlanamaması durumunda sorun olabileceğini, Bakanlık olarak bu sene yapılan uygulamada söz konusu istatistik önceden ilan edilen tarihte yayınlandığı için sorun oluşmadığını ifade etmiştir.

HAK-İŞ Temsilcisi; istatistik mevzusunu kendi sendikaları ile değerlendirmeleri gerektiğini, sendikaları ilgilendiren bir konu olduğunu, baraj sınırında olanların sorun yaşayacağını, daha fazla olanlar için sorun olmayabileceğini, barajı geçemeyen sendikalar olabildiği için konunun iyice değerlendirilmesi gerektiğini, kendilerinin net olarak söyleyebileceği bir şey olmadığını ifade etmiştir.

Genel Müdür Yardımcısı Emin Türker; ilgili istatistiklerin yayımlanması hususunda kendilerinin de sorun yaşadığını örneğin “x” tarihinde yayınlansın dendiğinde Resmi Gazete’de yayımlanamayabileceğini ifade etmiştir.

HAK-İŞ Temsilcisi; bilerek yetkisiz mahkemeye dava açıldığında Yargıtay’ın düşük de olsa bir disiplin para cezası verme yetkisinin söz konusu olduğunu, yetkisiz mahkemede dava açan işverene karşı daha yüksek bir disiplin para cezasının uygulanabileceğini böylece hak arama özgürlüğünün de kısıtlanmayacağını ifade etmiştir.

Ayrıca, yetki tespitinin yapılmasının toplu iş sözleşmesi imzalanacağı anlamına gelmediğini, yetki tespitinden sonra yetki belgesi alınarak toplu iş sözleşmesinin hayata geçirilmesi ile ilgili ayrı bir toplantı yapılması gerektiğini dile getirmiştir. Diğer bir husus olarak toplu sözleşmesi yetkisi alındıktan sonra da birtakım sorunların ortaya çıktığını, atlamalı temyiz konusunun önemli olduğunu ve aksi durumda yargılama sürecinin uzadığını, yetki ve yorum davalarında dosyaların doğrudan yerel mahkemeden Yargıtay’a gönderilmesinin toplu sözleşmesi sürecini hızlandıracağını ifade etmiştir.