Bakan Işıkhan, Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme ve Değerlendirme Kurulu Toplantısı’na Katıldı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından düzenlenen “Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme ve Değerlendirme Kurulu Toplantısı”na katıldı.

Toplantıda konuşan Bakan Işıkhan, Türkiye’nin büyük ve güçlü bir ülke olma yolunda kararlılıkla ilerlerken, üretime, istihdama ve kalkınmaya katkı sunan herkesin yanında olduklarına vurgu yaparak, “Alın teriyle, emeğiyle bu ülkenin geleceğini samimiyetle inşa eden her bir vatandaşımızın hakkını korumak bizim temel sorumluluğumuzdur. Ancak unutulmamalıdır ki, milli iradenin üstünde hiç bir güç yoktur ve olamaz. Aziz milletimizin iradesine parmak sallayanlar, milli iradenin meşru temsilcilerine had bildirmeye çalışanlar, geçmişin karanlık alışkanlıklarını bugünün Türkiye’sine taşımaya çalışanlar büyük bir yanılgı ve gaflet içindedir” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin demokrasiye balans ayarı verilen günleri geride bıraktığına değinen Işıkhan, “Vesayet odaklarının, millete rağmen siyaseti dizayn ettiği, bağımsız yargıya yön verdiği dönemler artık tarih olmuştur. Ve bu tarihi biz, Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, milletimizle birlikte yazdık. Bugün Türkiye, sadece kendi istikametinde yürüyen, milletinin emanetine sahip çıkan bir ülkedir. Kimsenin vesayet hevesleriyle, tehdit diliyle, milletin iradesine müdahale etmesine izin vermeyiz, vermeyeceğiz. TÜSİAD gibi sivil toplum kuruluşlarının görevi de bu ilkelere uyarak ülkemize katkı sağlamaktır” değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Işıkhan, mevsimlik tarım işçiliğinin, Türkiye’de tarımsal üretimin önemli bir gerçekliği olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Mevsimlik tarım işçileri ve aileleri, ekonomik ve sosyal sıkıntılarla karşı karşıyadır. İşçilerimiz, çalışma yerlerine giderken, çocuklarını da yanlarında götürmekte ve çocuklar da aile ekonomisine katkı sağlamak için ne yazık ki yaşlarına uygun olmayan tarımsal işlerde çalışma riski ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu sebeplerle, Bakanlığımız koordinasyonunda; mevsimlik tarım işçilerinin hem çalışma hem de yaşam koşullarının iyileştirilmesine yönelik önemli faaliyetler yürütülmektedir. Bu toplantımız ile bakanlıklarımızın mevsimlik tarım işçilerine yönelik gerçekleştirdiği çalışmaların değerlendirilmesini ve geleceğe yönelik bir yol haritasının belirlenmesini amaçlıyoruz.”

Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi (METİP)

Mevsimlik tarım işçisi olarak çalışmak için başka illere giden işçilerin ve ailelerinin yaşadığı sorunların ortadan kaldırılması amacıyla ‘Mevsimlik Gezici Tarım İşçilerinin Çalışma ve Sosyal Hayatlarının İyileştirilmesi’ konulu Genelgenin 2010 yılında yürürlüğe girdiğini hatırlatan Işıkhan, “Mevsimlik tarım işçilerimizin yaşadığı sorunlar, 2017 yılında tekrar gündeme alınmış ve genelge güncellenerek ilgili kurumların bu alandaki görev tanımları netleştirilerek, 2017 yılında ‘Mevsimlik Tarım İşçileri’ konulu Başbakanlık Genelgesi yürürlüğe girmiştir. Her iki genelge kapsamında, Bakanlığımızca; ‘Mevsimlik Tarım İşçileri Projesi (METİP)’ uygulamaya girmiş olup, proje ile mevsimlik tarım işçiliğinin yoğun olduğu illerde çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda Valiliklerce, yıllık eylem planları hazırlanmış ve bu eylem planları doğrultusunda Bakanlığımız tarafından bu illere kaynak tahsisi yapılmıştır” bilgilerini paylaştı.

Işıkhan, son olarak; 2024/5 sayılı ‘Mevsimlik Tarım İşçileri’ konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile mevsimlik tarım işçisi olarak çalışmak amacıyla, bulundukları illerden, başka illere gidenlerin ve ailelerinin bu süreçte yaşadıkları sorunların giderilmesine yönelik yapılacak çalışmalara ilişkin; usul ve esasların belirlendiğini ifade eti.

Tarım işçileri ve aileleri için, önemli bir çerçeve çizen bu genelgede; öncelikle kamu hizmetlerinin, başlıklar halinde belirlendiğini kaydeden Bakan Işıkhan, böylece sorumlu/ilgili kurumların kendi çalışma alanlarına ilişkin süreçleri takip edebilmesinin de kolaylaştırıldığının altını çizdi.

Bakan Işıkhan, mevsimlik tarım işçileri ve ailelerine yönelik; tüm bakanlıkların ilgi odağına giren kamu hizmetlerinin şu şekilde belirlendiğini aktardı:

“Sağlık hizmetleri, eğitim hizmetleri, geçici yerleşim alanları, ulaşım ve güvenlik hizmetleri, istihdam ve sosyal güvenlik hizmetleri, sosyal hizmetler, Mevsimlik Gezici Tarım İşçileri Bilgi Sistemi, mali kaynak, yatırım ve koordinasyon, mevsimlik gezici tarım işçileri eylem planı, İl/İlçe Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme Kurulu ile Mevsimlik Gezici Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulu olarak bakanlıkların rolleri, sorumlulukları belirlenmiştir. Bu genelge kapsamında oluşturulması öngörülen; İl/İlçe Mevsimlik Tarım İşçileri İzleme Kurullarında; ziraat odalarının da temsi edilmesi önemlidir. Bununla birlikte; çalışanların ücret, çalışma saatleri, barınma ve çalışma koşullarının belirlenmesi konularında ziraat odalarının da müdahil olabilecekleri hususunun önemli olduğu belirtmek isterim.”

Ulusal İstihdam Stratejisi

Ulusal İstihdam Stratejisi’nin 4 Şubat 2025 tarihinde kamuoyuyla paylaşıldığını anımsatan Işıkhan, “Ulusal İstihdam Stratejisi; Türkiye'deki, işgücü piyasasının mevcut durumunu analiz ederek, geleceğe yönelik kapsamlı bir yol haritası oluşturmaktadır. Bu stratejimiz, dört temel politika alanı etrafında şekilleniyor: İş Gücü Piyasalarında Yeşil ve Dijital Dönüşüm ile Beceri Uyumunun Geliştirilmesi, Kapsayıcı İstihdamın Geliştirilmesi, Sosyal Koruma-İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi, Kırsal Bölgelerde Sürdürülebilir İstihdamın Geliştirilmesi. Türkiye’nin ekonomik kalkınma sürecinde kırsal bölgelerin güçlendirilmesi ve sürdürülebilir istihdamın artırılması hayati öneme sahiptir” diye konuştu.

Bakan Işıkhan, bu strateji çerçevesinde, kırsal istihdamın geliştirilmesi için özel bir başlık açtıklarına vurgu yaptı.

Kırsal kalkınmayı yalnızca tarımsal üretimin artırılması olarak görmediklerine değinen Işıkhan, aynı zamanda, bölgedeki vatandaşların yaşam kalitesini artırmayı, sosyal haklarını güçlendirmeyi ve kırsaldan kente göçü önleyecek bir ekosistem oluşturmayı hedeflediklerine işaret etti.

“Kırsalda Sadece Üretim Değil, İnsana Yakışır İş Ve Sosyal Refah Odaklı Bir Dönüşüm Süreci Öngörüyoruz”

Bakan Işıkhan, söz konusu politika ekseninde temel gayelerini şöyle aktardı:

“Kırsalda, ekonomik çeşitliliği artırarak, göç eğilimini kontrol altına almak. Mevsimlik tarım işçilerinin, çalışma ve yaşam koşullarını iyileştirmek. Tarımsal üretimi desteklerken, kırsalda kayıtlı istihdamı teşvik etmek.  Kadınların ve gençlerin, kırsal istihdamda daha aktif rol almalarını sağlamak. Tarım sektöründe, yeni nesil becerilerin kazandırılması için eğitim programlarını güçlendirmek. Stratejide yer alan ve önümüzdeki 4 yıl içinde; kırsalda istihdamı teşvik edecek somut adımlarımız arasında; mevsimlik tarım işçilerine yönelik destekler de söz konusudur. Bakanlığımız tarafından bu çerçevede; mevsimlik tarım işçilerinin barınma ve yaşam alanları iyileştirilecek, hijyen ve sağlık hizmetlerine erişimleri artırılacak. Çocuk işçiliğinin önlenmesi amacıyla, eğitim programları genişletilecek. Mevsimlik tarım işçileri için, sosyal güvence mekanizmaları güçlendirilecek ve kayıtlı çalışmaları teşvik edilecektir. Özetle, kırsalda sadece üretim değil, insana yakışır iş ve sosyal refah odaklı bir dönüşüm süreci öngörmekteyiz. Bunu da inşallah tüm bakanlıklarımız ile birlikte çalışarak başaracağız.”

e-METİP

METİP kapsamında, 2010-2013 yılları arasında; 38 İl Valiliğince hazırlanan 65 projeye yaklaşık 96 milyon TL, 2017-2024 yılları arasında, 23 ile yaklaşık 114 milyon lira ödenek tahsis edildiğini bildiren Işıkhan, “Bakanlığımız bünyesinde, ilgili kurumların katılımıyla kurulan ‘Mevsimlik Tarım İşçileri Bilgi Sistemi (e-METİP)’ ile mevsimlik tarım işçileri ile ailelerine ilişkin haritalama ve profilleme çalışmalarının yapılması ve sunulan kamu hizmetlerinin elektronik ortamda izlenmesi sağlanmaktadır. Genelge ile il düzeyinde alınacak tedbirler ise; valiliklerce ilan edilmekte ve tüm bu tedbirlere yönelik çalışmalar, valilerimizin gözetim ve denetiminde yürütülmektedir. Bakanlığımız 2024/5 sayılı genelge uyarınca koordinasyon görevini yürütmektedir. Ayrıca Genelge uyarınca, görevlendirilecek vali yardımcısı başkanlığında illerde mevsimlik tarım işçileri izleme kurulunun kurulması ve vali tarafından belirlenecek ildeki bir kurum yöneticisinin, koordinatör olarak faaliyet yürütmesi beklenmektedir” ifadelerini kullandı.

Bakan Işıkhan, mevsimlik tarım işçisi ailelerin ve çocuklarının; güvenlikleri başta olmak üzere, eğitime yönlendirilmeleri ve sağlık kontrollerinin yapılması amacıyla, ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla birlikte ortak çalışmalar yürüteceklerine vurgu yaparak, “2024 yılı itibariyle, 15 ilimizde 28 aktif METİP alanı bulunmaktadır. Ayrıca tarım sektörünün önemli parçaları olan; mevsimlik tarım işçileri ve aileleri, öğretmenler, tarım aracıları, STK’lar, muhtarlar, işverenler gibi aktörlere yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri ile tarım aracılarının sertifikalandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmakta olup önümüzdeki dönemde de bu faaliyetlerimize devam edilecektir” diye konuştu.

Yurtiçi gıda gereksiniminin karşılanması, sanayi sektörüne girdi temini, ihracattaki payı ve istihdama yaptığı katkı açısından tarımın, hala önemini koruyan bir sektör olduğuna dikkati çeken Işıkhan, “Tarım sektöründe de mevsimlik tarımın önemli bir yer kapladığı bilinciyle Bakanlığımızca mevsimlik tarım işçilerimiz ve ailelerine yönelik çalışmalarımıza hız kesmeden devam edilecektir” dedi.

Işıkhan, tüm bakanlıklar ile birlikte yürütülen çalışmaların, Türkiye’nin çalışma hayatına ve özelde tarım sektörüne faydalı olması temenni ederek sözlerini sonlandırdı.