3. Denetim Şurası Gerçekleştirildi

Şura programının açılış konuşmaları Devlet Denetleme Kurulu Başkanı Salih Tanrıkulu, Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Uğur Ünal ve Devlet Denetim Elemanları Derneği (DENETDE) Genel Başkanı Kadir Kemaloğlu tarafından yapıldı; kamu kurumları ile üniversitelerden temsilcilerin yer aldığı programda, kamu denetiminin geleceğine yönelik stratejik başlıklar ele alındı. Tanrıkulu konuşmasında, artan dijitalleşmeyle birlikte denetimin geleneksel yöntemlerinin yerini yapay zekâ temelli uygulamalara bıraktığını, denetim süreçlerinin yeni nesil teknolojilerle desteklenmesinin kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirliği güçlendirdiğini vurgulayarak, 2024 yılında yayımlanan “Vatandaş odaklı yönetim ve etkin denetim” temalı genelgeyle denetim alanında yeni bir döneme girildiğini ifade etti.

Toplantının ikinci oturumunda söz alan Başkanımız Bekir Aktürk, “Çalışma Hayatında Denetim, Mesleki Motivasyon İçin Yeni Bir Yol Haritası” başlıklı konuşmasında; Rehberlik ve Teftiş Başkanlığımızın yapısını ve denetim faaliyetlerini anlattı. Başkanlığımızın 5 Grup Başkanlığı bünyesinde ülke genelinde hem iş teftişi hem de idari teftiş faaliyetlerini yürüttüğünü ifade eden Başkanımız, denetimlerin 81 sayılı ILO Sözleşmesi ve ulusal mevzuat çerçevesinde risk esaslı planlandığını vurguladı.

Başkanımız Aktürk, 2024 yılında işin yürütümü ve iş sağlığı ve güvenliği yönünden toplam 19 sektörde programlı teftişler gerçekleştirildiğini, bu kapsamda işyerlerinde yapılan denetimlerle yaklaşık 1,7 milyon çalışana ulaşıldığını belirtti. 2025 yılı için ise işin yürütümü yönünden sağlık, eğitim, lojistik-depolama ve kargo hizmetleri ile sanayi; iş sağlığı ve güvenliği yönünden inşaat, maden, büyük endüstriyel kazaların olabileceği tesisler, metal, kauçuk, plastik ve kimyasal ürünlerin imalatı, ağaç ürünleri, kâğıt ve kâğıt ürünleri, gemi inşa ve gemi geri dönüşümün de aralarında bulunduğu 14 farklı sektörde risk odaklı programlı teftişlerin yürütüldüğünü ifade etti. Rehberlik odaklı yaklaşım sayesinde işyerlerinde tespit edilen mevzuata aykırılıkların yaklaşık %90’ının teftiş süresi içinde giderildiğini, böylelikle hem işçilerin korunmasına hem de işverenlerin yükümlülüklerini gönüllü olarak yerine getirmesine imkân sağlandığını kaydetti.

Konuşmasının önemli bir bölümünü denetim personelinin hukuki güvencesine ayıran Başkanımız, kamu görevlilerinin görevleri sırasında meydana gelen iş kazası, yangın, çevre felaketi gibi olaylarda kusur durumu ortaya konulmadan ceza soruşturmalarına maruz kalmasının hem bireysel hem kurumsal açıdan ciddi riskler doğurduğuna dikkat çekerek, denetim personelinin cezai sorumluluğuna ilişkin farkındalığın akademik çalışmalar ve rehber niteliğindeki yayınlarla desteklenmesinin önemine işaret etti. Ayrıca denetim elemanlarının özlük hakları, harcırahlar ve mesleki itibar konularının da denetim sisteminin sürdürülebilirliği açısından belirleyici olduğunun altını çizerek, ülkenin dört bir yanında çoğu zaman güç koşullarda görev yapan denetim personelinin sorumluluklarıyla uyumlu mali ve sosyal haklara sahip olması gerektiğini, mevcut harcırah tutarlarının ise pek çok il ve ilçede konaklama ihtiyacını karşılamaktan uzak kaldığını ve bu durumun mesleki motivasyonu olumsuz etkilediğini ifade etti. Ayrıca, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda “Denetim Hizmetleri Sınıfı”nın ihdas edilmesinin artık zorunluluk haline geldiğini, böyle bir hizmet sınıfının denetim görevini genel idari hizmetlerden ayrıştırarak yüksek uzmanlık ve ağır sorumluluk içeren müstakil bir meslek alanı olarak tanımlayacağını, kariyer basamakları ile mali ve sosyal hakların da bu niteliğe uygun şekilde yeniden düzenlenmesine imkân sağlayacağını ve nitelikli insan kaynağının denetim mesleğine yönelmesini teşvik edeceğini vurguladı.

3. Denetim Şurası, teftiş ve denetim personeline ve denetim hayatına ilişkin yapılan sunumlar ve değerlendirmelerin ardından tamamlandı.